ΤΟ ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ ΔΗΜΩΝ

Σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν. 3463/2006 (ΦΕΚ 114/Α ́) «Κώδικας Δήμων και Κοινοτήτων (ΚΔΚ)», άρθρα 178 έως 199, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων τους οι Δήμοι οφείλουν να διατηρούν, να προστατεύουν και να διαχειρίζονται την κάθε είδους περιουσία τους, με τρόπο επιμελή και αποδοτικό. Ακίνητα και κινητά πράγματα, αξίες και οτιδήποτε άλλο ανήκει στην περιουσία των Δήμων καταγράφονται υποχρεωτικά στα βιβλία τους.
Οι Δήμοι οφείλουν να καταρτίζουν και να τηρούν κτηματολόγιο των ακινήτων τους. Στο κτηματολόγιο καταχωρούνται: α) η περιγραφή και το είδος του ακινήτου, β) η τοποθεσία, γ) η έκταση και τα όρια του ακινήτου, καθώς και το σχετικό τοπογραφικό ή πρόχειρο σχεδιάγραμμα δ) η χρονολογία της απόκτησής του και οι τίτλοι ιδιοκτησίας ε) άλλα δικαιώματα που τυχόν υπάρχουν και οι σχετικοί τίτλοι, και στ) η κατά προσέγγιση αξία του ακινήτου.

Από τις ισχύουσες διατάξεις προβλέπονται οι ακόλουθες μορφές μεταβολής ή αξιοποίησης των δημοτικών ακινήτων:
 H εκποίηση ακινήτων, η οποία επιτρέπεται μόνο για ωφέλεια του Δήμου. Γίνεται
μετά από δημοπρασία, το προϊόν δε της εκποίησης χρησιμοποιείται για το
σκοπό, για τον οποίο αποφασίστηκε η εκποίηση.
 H εκμίσθωση δημοτικών ακινήτων, η οποία πραγματοποιείται μετά από
δημοπρασία, κατά τα ειδικότερα οριζόμενα από τις διατάξεις του Δημοτικού
Κώδικα.
 Η ανταλλαγή ακινήτων η οποία μπορεί να γίνει χωρίς δημοπρασία.
 Η αγορά ιδιωτικών ακινήτων εκ μέρους των Δήμων. Στην περίπτωση αυτή
απαιτείται η εκτίμηση της αγοραίας αξίας τους.
 Η χρηματοδοτική μίσθωση. Δήμοι μπορούν να συμβάλλονται στο πλαίσιο
συμβάσεων χρηματοδοτικής μίσθωσης που έχουν ως αντικείμενο πράγματα
κινητά ή ακίνητα.
 Πέρα των ανωτέρω, οι οργανισμοί τοπικής αυτοδιοίκησης έχουν τη δυνατότητα
να αξιοποιήσουν τις εκτάσεις με την εκμετάλλευση των ακινήτων ή την κατασκευή έργων, τα οποία είναι απαραίτητα για την οικονομική ανάπτυξη της περιοχής τους.
 Τέλος, είναι δυνατή η αξιοποίηση εκτάσεων με τη συνεργασία ιδιωτών για τη διενέργεια ιδιωτικών επενδύσεων υπό προϋποθέσεις.
Τα παραπάνω άρθρα του ΚΔΚ μεταβλήθηκαν ή συμπληρώθηκαν με τη διοικητική μεταρρύθμιση του προγράμματος «Καλλικράτης» N. 3852/2010 (ΦΕΚ 87 Α/7-6-2010).
Με το άρθρο 271 του Ν.3852/2010 οι διατάξεις του άρθρου 180 του ν. 3463/2006 εφαρμόζονται αναλόγως και στις περιπτώσεις συνένωσης δήμων ή κοινοτήτων. Οι διατάξεις των άρθρων 179 και 181 του ν. 3463/ 2006 εφαρμόζονται αναλόγως και στις περιπτώσεις προσάρτησης οικισμού τοπικής ή δημοτικής κοινότητας.
Η Οικονομική επιτροπή σύμφωνα με το άρθρο 72 παρ. 1 του Ν 3852 /2010 εισηγείται στο Δημοτικό Συμβούλιο ετήσιο σχέδιο διαχείρισης και αξιοποίησης της περιουσίας του Δήμου. Παρακολουθεί την υλοποίηση του εν λόγω σχεδίου και ενημερώνει το Δημοτικό Συμβούλιο.
Σύμφωνα με το άρθρο 267 παρ. 7 του Νόμου 3852/10 « Νέα Αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης - Πρόγραμμα Καλλικράτης» μέχρι την 28.2.2011 έπρεπε να ολοκληρωθεί η απογραφή των πάσης φύσεως περιουσιακών στοιχείων, απαιτήσεων και υποχρεώσεων των νέων δήμων, καθώς και των διαθεσίμων χρηματικών μέσων. Στη συνέχεια δημοσιεύτηκε η υπ.αριθμ.: 74445/27-12-2010 Υ.Α. με την οποία καθορίστηκε η διαδικασία, του τρόπου και της αποτύπωσης της απογραφής των πάσης φύσεως περιουσιακών στοιχείων. Στο πλαίσιο αυτό εκπονήθηκε οδηγός που εξειδίκευσε την Υπουργική Απόφαση για την υποστήριξη των Οικονομικών Υπηρεσιών των νέων Δήμων για να φέρουν σε πέρας το έργο αυτό στις προβλεπόμενες προθεσμίες. Διαμορφώθηκε λοιπόν ενιαία κωδικοποίηση των παγίων περιουσιακών στοιχείων
Η Ε.Ε.Τ.Α.Α. Α.Ε. στη συνέχεια ως δικαιούχος στο πλαίσιο της Πράξης «Καταγραφή και αξιοποίηση των κτιριακών υποδομών και της λοιπής ακίνητης περιουσίας των ΟΤΑ Α ́ βαθμού» δημιούργησε πληροφοριακό σύστημα Καταγραφής και Διαχείρισης της ακίνητης περιουσίας και είναι υπεύθυνη για την εγκατάσταση και λειτουργία του στους ΟΤΑ. Μέχρι τις 31-05-2012 έπρεπε να γίνει η καταγραφή της ακίνητης περιουσίας από τους ΟΤΑ στη νέα βάση της Ε.Ε.Τ.Α.Α. Α.Ε..